Dünya Gümrük Örgütü

Kuruluş Amacı ve Tarihçe:

Dünya Gümrük Örgütü (DGÖ), ulusal gümrük idarelerinin etkili ve verimli çalışmalarını sağlamak ve geliştirmek amacıyla kurulmuş, bağımsız, hükümetlerarası bir kuruluştur.

DGÖ bu amacı gerçekleştirebilmek için;

- uluslararası eşya ticareti ve sınırlararası insan geçişiyle ilgili gümrük rejimlerinin ve işlemlerinin basitleştirilerek uyumlaştırılması ve aynı şekilde uygulanabilmesini temin edecek uluslararası belgelerin (sözleşme, tavsiye kararı vb.) geliştirilmesi;

- gümrük işlemlerini basitleştirirken, mevzuatın etkin uygulanmasını ve gümrük suçlarıyla etkin mücadele edilebilmesini temin edecek işbirliği ortamını yaratacak tedbirlerin alınması;

- değişen şartlara ve mevzuata uyum sağlanması bakımından üye ülkelere teknik yardım sağlanması;

- gerek üye ülkeler arasındaki, gerek diğer uluslararası kuruluşlarla olan işbirliğinin geliştirilmesine yönelik girişimlerde bulunulması;

- gümrük idarelerindeki insan kaynakları yönetimi, şeffaflık, dürüstlük konuları ile çalışma yöntemleri ve yönetim hususlarında iyileşmeler sağlayacak girişimlerin desteklenmesi amacıyla çalışmalar yapmaktadır.

Dünya Gümrük Örgütü’nün kuruluşu, 1947 yılında Avrupa Ekonomik İşbirliği Komitesi’nde yer alan 13 ülkenin bir Çalışma Grubu kurmalarına dayanmaktadır. Çalışma Grubu, 1948 yılında Ekonomik Komite ve Gümrük Komitesi olmak üzere iki komite oluşturulmasına karar vermiştir. Ekonomik Komite, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nün, Gümrük Komitesi de daha sonra Dünya Gümrük Örgütü adını alacak olan Gümrük İşbirliği Konseyi’nin temelini oluşturmuştur.
 

Gümrük İşbirliği Konseyi’ni oluşturan sözleşme, Türkiye’nin de aralarında bulunduğu kurucu üyeler tarafından 1950 yılında imzalanmış ve 1952 yılında yürürlüğe girmiştir. İlk Konsey toplantısı 26 Ocak 1953 tarihinde 17 Avrupa ülkesinin katılımıyla Brüksel’de yapılmıştır. Bugün 171 üyesi bulunan kuruluş, 1994 yılındaki Konsey toplantısında, çalışmalarını ve fonksiyonlarını daha iyi yansıtacağı mütalaasıyla çalışmalarında Dünya Gümrük Örgütü adının kullanılmasına karar vermiştir.

Örgütün ilk toplantısını yaptığı 26 Ocak günü, üye ülkelerde ve DGÖ merkezinde “Dünya Gümrük Günü” olarak kutlanmaktadır.